Morwa biała – właściwości i uprawa

Morwa biała (Morus alba L.), to duży krzew lub drzewo, które jest bardzo popularne i spotkać można je w wielu ogrodach i parkach. Należy do rodziny morwowatych (Moraceae) i pochodzi z północnych Chin, gdzie od wieków jest uprawiana (przez ponad 4000 lat jako pokarm dla gąsienicy jedwabnika), tak jak w Indiach. W Europie morwa biała hodowana była już w czasach średniowiecza, ale na długo o niej zapomniano. Drzewo morwy jest marzeniem wielu ogrodników, ponieważ tworzy duże liściaste żywopłoty, daje cień, ma delikatny zapach, a jej wielkość można dobrać o ogrodu, w zależności od odmiany. Owoce morwy białej zyskują coraz większą popularność przez swoje dobroczynne właściwości i szereg wartościowych składników. Co kryją w sobie owoce morwy? Jak należy ją uprawiać?

Uprawa morwy białej

Morwa biała posiada kilkanaście gatunków, u nas przyjęła się akurat morwa biała. Przymiotnik „biała” pochodzi od jej białych owoców oraz białych pąków. Owoce, które pojawiają się na morwie białej mogą być także różowe lub fioletowe. Liście jakie rosną na morwie białej posiadają bardzo różne kształty, nawet na jednym drzewie. Kwiaty na morwie białej pojawiają się od połowy maja i oglądać je można przez kolejne 4 – 6 tygodni. Owoce morwy są mało wytrzymałe, soczyste i słodkie. Jak uprawiać morwę białą? Decydując się na zasadzenie morwy białej w swoim ogrodzie, należy wybrać dla niej dużą przestrzeń, ponieważ może ona dorastać nawet do 15 metrów wysokości i tworzyć rozłożystą koronę. Nie ma ona zbyt dużych wymagań, mimo tego, że pochodzi z ciepłych krajów. W odpowiedniej odległości znosi sąsiedztwo wszystkich roślin (około 2 metrów od innych sadzonek). Nie przeszkadza jej silny wiatr, a najbardziej odpowiadają jej nasłonecznione miejsca. Jest wygodna w przycinaniu, dlatego dobrze sprawdza się w formie żywopłotu rosnącego wokół działki. Jest ona także bardzo pożyteczna pod kątem ekologicznym, ponieważ owoce morwy stanowią pożywienie dla wielu gatunków ptaków. Morwa biała najlepiej przyjmuje się na glebach pulchnych, żyznych, o zasadowej albo neutralnej wartości pH. Najlepiej sadzić ją w okresie jesiennym, po to aby w ciepłej ziemi zdążyła ukorzenić się przed zimą. Młode drzewka morwy białej należy zabezpieczyć przed nadejściem mrozów. Jak dbać o morwę białą? Latem morwa potrzebuje dużo wody. W upalne dni powinna być mocno podlewana, szczególnie kiedy jest to odmiana doniczkowa. Zimą bryła korzeniowa morwy nie może całkowicie wyschnąć. Kiedy morwa rośnie na żyznych glebach, nie potrzebuje dodatkowego zasilania. Morwa doniczkowa powinna być nawożona od początku sezonu do końca sierpnia. Drzewko wymaga również podcinania, w konkretnych okolicznościach:

• kiedy morwa doniczkowa jeszcze długo ma pozostać w doniczce
• rosnąca w ogrodzie, aby nie była zbyt rozłożysta
• cięciem można uformować morwę, tak aby pasowała do reszty ogrodu
• jeśli morwa jest szczepiona, należy przycinać jej wszystkie pędy z podkładki, po to aby w przyszłości nie zagłuszyła ona górnej części drzewa

Morwa biała – wartości odżywcze owoców i liści

Ziołolecznictwo wykorzystuje owoce oraz liście morwy białej. Owoce są dostępne zazwyczaj w formie suszonej. W ich skład wchodzą głównie:

• węglowodany (83 g na 100g)
• błonnik (ok. 7g)
• białko (ok. 3g)
• tłuszcze nienasycone (ok. 3g)

Dodatkowo owoce morwy białej zawierają w sobie dużo witaminy C, witaminy B, mikro i makro elementów takich jak: żelazo, miedź, cynk, mangan, potas, wapń. Ponadto owoce morwy zawierają także antyoksydanty i aminokwasy egzogenne, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć i należą do nich: metionina, treonina, arginina, leucyna.
Liście morwy białej także są pełne wartości odżywczych. Ich sucha masa zawiera głównie białko i błonnik pokarmowy. Najważniejsza jest w nich wysoka zawartość związków polifenolowych, między innymi flawonoidów, które posiadają wiele właściwości antyoksydacyjnych. Dodatkowo występują w nich, takie związki jak:

• kwas askrobinowy
• beta – karoteny
• kwas foliowy
• makro i mikro elementy: żelazo, wapń, magnez

Na tym jeszcze nie koniec! Liście morwy posiadają wysoką zawartość substancji przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybiczych i przeciwwirusowych, a także alkaidów, które mają działanie przeciwdiabetyczne. Morwy białej używa się do walki z wieloma chorobami i przypadłościami. Stosuje się je przede wszystkim w ziołolecznictwie.

• Walka z wysokim poziomem glukozy we krwi – często diagnozowana cukrzyca typu 2 charakteryzuje się podwyższoną glikemią i opornością tkanek na działanie insuliny. Morwa biała zawiera alkaloid (DNJ), który pomaga w kontrolowaniu glikemii. Ten związek hamuje wzrost poziomu glukozy po posiłku oraz wydzielanie insuliny, zapobiegając powstawaniu hipoglikemii. Najlepiej sprawdza się picie naparu z liści morwy białej.
• Kontrolowanie masy ciała – morwa biała wspomaga utrzymywanie odpowiedniej masy ciała. Badania wykazują, że w przypadku otyłości dietozależnej zażywanie ekstraktu z liści morwy pomaga w obniżeniu masy ciała. Przy zrzucaniu zbędnych kilogramów trzeba jednak pamiętać, że bez diety i aktywności fizycznej, samo jedzenie morwy białej zbyt wiele nie zmieni.
• Walka z miażdżycą – liście morwy zawierają antyoksydanty, które hamują utlenianie lipoproteiny o niskiej gęstości, czyli złego cholesterolu. Antyoksydanty zmniejszają utlenianie frakcji LDL i zapobiega odkładaniu się złogów cholesterolowych w tętnicach, a także redukują ryzyko uszkodzeń miażdżycowych w naczyniach krwionośnych.
• Owoce morwy na chorobę Alzheimera – morwa biała posiada cyjanaidy, które działają ochronnie na śródbłonek mózgu, zapobiegając jego uszkodzeniom i rozwojowi choroby Alzheimera. Badacze twierdzą, że ekstrakt z liści morwy białej może hamować tworzenie się niektórych białek, które są kluczowe w powstawaniu choroby Alzheimera.
• Morwę białą stosować można jako suplement diety, który zawiera wyciąg z jej liści. Liście morwy białej można dostać także w formie suszu lub w saszetkach. Aby uzyskać napar wystarczy liście morwy zalać wrzątkiem i pozostawić na ok. 5 minut. Suszone owoce, które są powszechnie dostępne dodać można do owsianek, sałatek lub deserów, bądź jeść jako zdrową przekąskę. Czasem trafić można również na sok z morwy białej.