Pielęgnacja trawnika — jak dbać o trawnik przez cały rok

Trawnik to niezbędny element każdego ogrodu. Bez względu na jego wielkość i zastosowanie musi być on zadbany, aby prezentował się jak najlepiej. Jego pielęgnacja nie jest skomplikowanym zajęciem, ale wymaga regularności i pilnowania ważnych szczegółów. Dobrze utrzymany trawnik to powód do dumy. Nie tylko ładnie wygląda, ale pozwala też po nim biegać, grać w piłkę czy odpoczywać leżąc na kocu i ciesząc się słońcem. Jak pielęgnować trawnik, aby służył nam przez długie lata?

Jak dbać o trawnik krok po kroku?

Koszenie trawnika

Najistotniejszym elementem dbania o trawnik jest oczywiście jego koszenie. Po sezonie zimowym pierwsze koszenie przeprowadzamy w momencie nadejścia wiosennej pogody, czyli zwykle pod koniec marca lub na początku kwietnia. Kiedy trawa wybudzi się ze stanu zimowego snu, znów zacznie rosnąć i osiągnie mniej więcej 8-10 cm, możemy śmiało przystąpić do skracania. Ale nie możemy ściąć jej zbyt krótko za pierwszym razem. Zaleca się, aby przy pierwszym koszeniu nie przycinać więcej niż 1/3 długości. W kolejnych koszeniach redukujemy wysokość stopniowo, aby w końcu osiągnąć tą właściwą. Jaka jest ta właściwa? To zależy od tego, jakie zadanie ma spełniać nasz trawnik.

• Trawnik dekoracyjny: 3-4 cm
• Trawnik sportowy: 2-3 cm
• Trawnik użytkowy: 4-5 cm

O koszeniu trawy należy pamiętać przez cały sezon, czyli od przełomu marca i kwietnia, do momentu kiedy rozpoczną się niskie temperatury, na ogół jest to koniec października i początek listopada. Idealny odstęp między poszczególnymi koszeniami to 5-7 dni. Jeśli jest to trawnik do użytku sportowego, ta przerwa nie może być większa. Jeśli jest to trawnik do użytku przydomowego, biorąc pod uwagę to jak niewiele czasu i sił możemy mieć w ciągu tygodnia pracy, dobrze jest kosić co drugi weekend. Oczywiście im bardziej regularne koszenie, tym lepsza kondycja i wygląd trawnika. Jeśli wykonujemy to rzadziej i trawa w tym czasie osiąga większą długość, powinniśmy używać kosiarki z koszem. Długie źdźbła nie powinny zostawać po koszeniu na ziemi, gdyż nie tylko źle wyglądają, ale i mogą gnić lub tworzyć filc, ograniczający nawodnienie i napowietrzenie gleby.
To, co powoduje, że regularne przycinanie trawy jest tak istotne, to nie tylko dbanie o nią samą, ale również walka z chwastami. Kiedy zaczynają one rosnąć na naszym trawniku, za każdym razem kiedy go skracamy, pozbawiamy je możliwości rozwoju liści, co w końcu doprowadza do ich obumierania.
Nie należy też kosić trawy kiedy jest mokra, będzie ona oblepiać ostrza kosiarki, znacznie zmniejszając jej skuteczność.

Jak pielęgnować trawnik?

Nawożenie trawnika

Drugi niezbędny zabieg, którego wymaga dobra pielęgnacja trawy to nawożenie. Zalecane jest robienie tego 3 razy w roku. Wstępne nawożenie wykonujemy po tym jak po zimie skrócimy trawę po raz pierwszy. Używamy wtedy nawozu zawierającego duże ilości azotu, który wspomaga wzrost i intensywne, zdrowe zabarwienie trawy. Kolejny raz nawozimy trawę po rozpoczęciu okresu letniego, czyli w czerwcu. Wtedy powinniśmy użyć nawozu zawierającego wszystkie ważne dla rozwoju roślin pierwiastki, czyli:

• Azot, który wpływa na rozrost
• Fosfor, wspomagający rozwój korzeni i jakość gleby
• Potas, odpowiada za gospodarkę wodną i wzmacnianie odporności
• Wapń, wzmacnia budowę komórek roślinnych i pomaga w ukorzenianiu się roślin
• Magnez, chroni przed szkodliwym wpływem zjawisk atmosferycznych
• Żelazo, pełni istotną funkcję w procesie fotosyntezy

Wszystkie te składniki zapewnią trawie prawidłowy rozwój, zdrowie i odporność. Trzecie w roku nawożenie powinniśmy wykonać nie później niż na przełomie sierpnia i września. Stosujemy wtedy nawóz o niskiej zawartości azotu, za to dużej fosforu i potasu. Działanie tych dwóch minerałów wzmocni trawę przed zimą, ochroni przed mrozami i skutkami zmniejszonej ilości wody.
Nawożenie trawy należy wykonywać wyłącznie wtedy kiedy powierzchnia trawy jest sucha. Istotne też jest dopilnowanie, aby nawóz był rozsypany równomiernie, gdyż zarówno zbyt duża jak i zbyt mała jego ilość szkodzi trawie.

Podlewanie

Regularne i odpowiednie podlewanie trawnika jest szczególnie istotne w pierwszym roku po jego zasadzeniu. Słaby system korzeniowy powoduje, że trawa jest bardziej podatna na susze i łatwiej może ucierpieć pod wpływem wysokich temperatur. W tym czasie zalecane jest podlewanie nawet codziennie. W późniejszych sezonach wystarczy robić to raz na 4 dni, oczywiście biorąc pod uwagę występowanie wysokich temperatur. Podlewać należy dużą ilością wody, aby miała ona szansę wniknąć w głąb gleby. Wspomaga to wytworzenie bardziej rozbudowanego systemu korzeniowego u trawy, zapewniając jej większą odporność na brak wody w okresie upałów. Dobrze odżywiona i podlewana trawa, po kilku sezonach będzie już w stanie wytrzymać nawet 2 tygodnie bez wody, co może mieć miejsce w trakcie wyjątkowo gorącego lata. Podlewać trawę należy rano lub wieczorem, kiedy panują umiarkowane temperatury i woda wniknie w ziemię. W czasie upału wyparuje jej większość, a dodatkowo krople leżące na powierzchni źdźbeł trawy mogą prowadzić do oparzeń wywołanych promieniami słońca.

Wertykulacja i aeracja

Te dwa zabiegi pielęgnacyjne trawnika mają olbrzymie znaczenie dla zdrowia i rozwoju naszego trawnika.
Wertykulacja polega na nacinaniu darni na głębokość od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Zapobiega to przede wszystkim negatywnym skutkom, które może mieć dla gleby i trawy powstawanie filcu ograniczającego przenikanie wody, powietrza i nawozu do podłoża. W przypadku młodego trawnika należy wstrzymać się z wertykulacją do drugiego sezonu po zasianiu. Pierwszy zabieg przeprowadzamy wiosną, po pierwszym koszeniu trawy, aby zapewnić glebie i korzeniom dostęp do substancji odżywczych, tak potrzebnych po trudnym okresie zimowym. Druga wertykulacja powinna mieć miejsce wczesną jesienią, najlepiej pod koniec września. Korzenie trawy zdążą się zregenerować przed zimą, a jednocześnie będą mogły w nich się zgromadzić większe ilości przydatnych składników pozwalających przetrwać nadchodzący okres niskich temperatur.
Aeracja to proces napowietrzania trawnika. Polega on na nakłuwaniu powierzchni podłoża na głębokość od kilku do 10 cm. Pomaga on – podobnie jak wertykulacja – w napowietrzeniu gleby, poprawia jej strukturę i ułatwia przenikanie potrzebnych składników. Kolejne podobieństwa do pierwszego zabiegu, to przeprowadzanie aeracji dopiero w drugim sezonie i pierwszej w roku w okresie wiosennym. Najlepiej wykonywać ją po wertykulacji (nie bezpośrednio, tylko na przykład po kolejnym koszeniu), zwracając uwagę, żeby podłoże nie było ani suche, ani zbyt mokre. Drugą aerację przeprowadzamy późnym latem.
Oba te zabiegi można wykonywać ręcznie przy pomocy skaryfikatora do wertykulacji i wideł/butów z kolcami do aeracji. Jednakże dużo lepsze efekty zapewnią urządzenia do pielęgnacji trawnika – wertykulator i aerator. Ich koszt zwróci się stosunkowo szybko, pozwalając nam oszczędzić czas i siły, których wymagałoby zrobienie tego własnoręcznie.

Piaskowanie
Po wykonaniu powyższych zabiegów zalecane jest piaskowanie. Rozsypany równomiernie piasek uzupełni otwory powstałe w wyniku wertykulacji i aeracji, pozytywnie wpłynie na strukturę gleby, rozrzedzając te bardziej zbite i zwiększy jej przepuszczalność. Dostępne są mieszanki oparte na piasku kwarcowym zawierające przy okazji przydatne dla traw mikroelementy.

Wapnowanie

Trawa, jak wszystkie inne rośliny, czuje się dobrze tylko wtedy kiedy gleba, w której rośnie, ma odpowiedni odczyn pH. W związku z tym utrzymanie trawnika w zdrowiu wymaga sprawdzania kwasowości podłoża co kilka lat. Zwykle robi się to, co 2-3 lata. W przypadku zbyt kwaśnej gleby konieczne jest użycie wapna odkwaszającego, a w przypadku gdy odczyn jest zbyt zasadowy, trzeba ją zakwasić do odpowiedniego poziomu. Aby ziemia wchłonęła substancję regulującą kwaśność potrzeba czasu i sporo wilgoci, więc zaleca się wapnowanie wczesną wiosną bądź późną jesienią.

Wałowanie

Po okresie zimowym lub po bardzo obfitych deszczach powierzchnia trawnika może ulec uszkodzeniu i mogą powstać nierówności. Wszelkiego rodzaju dołki lub spiętrzenia ziemi negatywnie wpływają zarówno na wygląd jak i kondycję trawnika. Można temu przeciwdziałać, wyrównując powierzchnię walcem do trawy. Ważą one od kilkunastu do kilkudziesięciu kilogramów. Wskazane jest wykonanie wałowania po zimie, aby zapewnić jak najlepsze warunki dla trawy do odzyskania formy po tym trudnym okresie.

Walka z chwastami

Zagrożeniem dla trawnika mogą być pojawiające się chwasty. Nie tylko zagrażają one bezpośrednio samej trawie przez swoją obecność, zabierając jej światło i wodę, ale są też żywicielami dla szkodników i chorób. O ile z niektórymi chwastami (mniszek czy koniczyna) można walczyć przy pomocy środków chwastobójczych, o tyle inne będą wymagać od nas dużo wysiłku, aby się ich skutecznie pozbyć. Najgorszy z nich jest perz, którego całkowite usunięcie wymagać będzie ręcznego wykopywania i usuwania wszystkich jego kłączy.

Dosiewanie

Może się wydarzyć, że pod wpływem pogody lub szkodników na naszym trawniku pojawią się puste miejsca. Na szczęście istnieją tak zwane trawy samozagęszczające, które pozwolą na szybkie i skuteczne usunięcie tego problemu. Po wyczyszczeniu z martwej trawy i ewentualnych chwastów pustego miejsca spulchniamy ziemię, uzupełniamy jej ilość jeśli to konieczne i wysiewamy nasiona trawy uzupełniającej. Regularnie podlewana i nawożona w odpowiedniej ilości w krótkim czasie przywróci jednolity wygląd całego trawnika.

Mulczowanie

Polega ono na rozdrabnianiu skoszonych źdźbeł trawy i rozsypywaniu ich na trawnik celem wykorzystania jako nawozu i pokarmu dla gleby. Większość współczesnych kosiarek posiada tę funkcję. Należy jednak uważać, aby koszona trawa nie była zbyt długa. Kawałki rozdrobnione przez kosiarkę mogą być wtedy zbyt duże i nie rozkładać się odpowiednio szybko. Zamiast tego będą wspomagać powstawanie filcu lub gnić pod wpływem wilgoci, co może wywołać choroby, np. przez pojawienie się pleśni.